Evli çiftlerin istedikleri zaman istedikleri kadar cocuk sahibi olmaları,istemedikleri zaman da bu gebeliklerin önlenmesi aile planlamasının tanımı ve amacıdır.Bu amaç doğrultusunda çeşitli doğum kontrol yöntemleri kullanılmaktadır. Sitemiz bu doğum kontrol yöntemleri için rehber niteliğinde, sizlere yardımcı olmak amacıyla hizmetinizdedir. Çeşitli doğum kontrol yöntemleri arasında kendinize en uygun yöntemi seçmeye çalışın. Terchler her çiftte farklılık gösterdiği gibi bazı korunma yöntemlerinin yan etkiside vardır. Bu yüzden araştırıp en iyisini, size göre en uygununu bulmanızı öneririz.
Doğum Kontrol Yöntemleri Genel Bilgiler
Çiftlerin en büyük korkusu istemedikleri bir zamanda gebeliğin oluşmasıdır. Çünkü gebelik oluştuktan sonra istenmeyen bir gebeliğin devamına izin verecek veya hoş olmasa da bir kürtaj kararı vermek zorunda kalacaklardır. Günümüzde gebelikten korunma yöntemleri çok çeşitlidir ve her gün yeni yöntemler uygulanmaya başlamaktadır. Bu yöntemlere genel bir bakış attığımızda;
* Abstinens (Cinsel ilişkiye girmeme)
Eğer cinsel ilişkiye girmemeyi bir kontrol yöntemi olarak kabul edersek, doğal olarak %100 güvenilir bir metottur.Değişik sebeplerden dolayı (hastalık ,psikolojik sorunlar,seksüel bozukluklar) cinsel ilişkiye girilmediği zaman doğal olarak gebelik oluşma ihtimali de yoktur.
* Doğal korunma yöntemleri
Ø Takvim yöntemi:
Olası yumurtlama gününde 7-10 gün süre ile ilişkiye girmemek ya da bu dönemde bariyer yöntemi kullanarak ek koruma sağlamaktır. Dikkat edilmesi gereken yumurtlama tarihinin olabildiğince tam tespitidir. Bunun için bazal vücut ısısı ölçümleri veya servikal mukus takibi yapmak gerekmektedir. Erkek doğum kontrol yöntemleri takvim yöntemi olarak da değerlendirilebilmektedir.
Ø Geri çekme (Coitus interraptus):
Ülkemizde en çok tercih edilen bu yöntem ,spermin vagina içine değil dışarı boşaltılması mantığına dayanmaktadır.
* Bariyer metodları
Spermin rahim içine geçmesini engelleyerek gebeliğe engel olmaktadırlar.
Ø Erkek prezervatifi:
En çok kullanılan korunma yöntemlerinden biridir.Latex’ ten yapılmış olup ereksiyon halindeki penise (erkeklik organına) vagina ile teması olmadan takılmalıdır.En büyük özelliği cinsel ilişki ile geçen hastalıkları kısmen engellemesidir.
Ø Kadın prezervatifi :
Poliüretandan yapılmış ince bir halka şeklinde olup vaginanın içine yerleştirilir.Tüm vagina iç duvarını ve rahim ağzını örter. Kullanışlı değildir.
Ø Spermisidler:
Jel ,köpük veya fitil şeklinde olup spermleri öldürerek gebeliği engellemektedirler.
Ø Diafragma:
Esnek halka şeklinde olup spermisidler ile birlikte kullanılmaktadırlar. Rahim ağzını kapatır. İlişkiden 3 saat önce yerleştirilmelidir.
Ø Servikal başlık:
Küçük boyutta olup latexten yapılmıştır.Spermisid krem içerip serviks ağzını kapatarak gebeliğe engel olmaktadır.
Ø Kontraseptif sünger:
Yeni bir metod olup ülkemizde bulunmamaktadır. Poliüretandan yapılmış olup spermisid içeren bir süngerdir. İlişki öncesi vaginanın içine yerleştirilir.
Ø Spiral :
İçinde hormon veya bakır içeren plastikten yapılmış bir maddedir. Doktor tarafından yerleştirilir. Spermin geçişini engellemez.Döllenen yumurtanın rahim içine yerleşmesini engeller.
* Hormonal metodlar
Östrojen ve progesteron veya sadece progesteron içerirler.Yumurtlamayı engelleyerek,servikal mukusu kalınlaştırarak veya endometriyumun (rahim içi dokusu) yapısını bozarak gebeliği engellemektedirler.
Ø Doğum kontrol hapları:
Her gün ve önerildiği düzende kadın tarafından ağız yolu ile alınırlar.
Ø 3 aylık iğneler (Depo- Provera ) :
Düzenli olarak 3 ayda bir kalçadan enjeksiyon şeklinde yapılırlar. Sadece progesteron içerirler.
Ø Aylık iğneler (Mesygina) :
Ayda bir düzenli olarak kalçadan yapılırlar. Östrojen ve progesteron içerirler.
Ø Cilt altı implantları:
Ön kol derisi altına yerleştiriler. 3 yıl süre ile progesteron salgılayıp gebeliğe engel olmaktadırlar.
Ø Vajinal halka (Nuva Ring) :
Ülkemizde yoktur. Vajina içine 3 haftalık bir süre için korur,sonra 1 hafta çıkartılır ve bu döngü tekrarlanır. Hormon salgılayarak gebeliğe engel olur.
Ø Doğum kontrol bant’ı ( Evra):
Hormon içerir. Doğum kontrol hapları gibi etki gösterir.Cilde yapıştırılıp 3 hafta sonra çıkartılır.1 hafta ara verilir. Bu arada adet olunur. Aynı döngü devam ettirilir. Ülkemizde yoktur. Amerika’da yaygın kullanılmaktadır.
* Sterilizasyon (kısırlaştırma)
Ø Erkek sterilizasyonu:
Spermleri taşıyan tüpler bağlanır. Vazektomi olarak da bilinmektedir.
Ø Kadın sterilizasyonu:
Doğum sonrası veya istenildiği zaman laparoskopi yada açık ameliyat ile tüpler bağlanarak sperm geçişi engellenir. Tüp ligasyonu olarak da isimlendirilir.Sezaryen sırasında da uygulanabilir.